NIP – czym jest Numer Identyfikacji Podatkowej i kto musi go posiadać

Wszyscy, którzy prowadzą działalność gospodarczą mają do czynienia z numerem NIP. Ci, którzy takiej działalności nie mają, również często stykają się z tym pojęciem. Wątpliwości nieraz budzi jednak pytanie, czy każdy przedsiębiorca musi posiadać numer identyfikacyjny. Jeszcze kilka lat temu przecież obowiązek posiadania NIP spoczywał również na każdej osobie prywatnej. A jak jest z tym NIP-em jest dzisiaj? Czym jest NIP? Do czego służ? Kto musi go posiadać? I co jeszcze warto o tym wiedzieć? Na te i inne pytania odpowiadamy poniżej. Serdecznie zapraszamy do zapoznania się w naszym artykułem.

Numer NIP

Numer NIP to Numer Identyfikacji Podatkowej. Do czego służy? Ułatwia on Urzędom Skarbowym identyfikację podmiotów gospodarczych. Upraszczając, można śmiało stwierdzić, że numer NIP jest dla firm tym samym, co dla jednostek indywidualnych numer PESEL.

Numer Identyfikacji Podatkowej został wprowadzony w Polsce w 1996 roku. Aż do roku 2011 nadawany był nie tylko przedsiębiorcom posiadającym działalność gospodarczą. Posiadały go bowiem również jednostki indywidualne. Kto nadaje NIP? Jest to Naczelnik Urzędu Skarbowego. NIP nadawany jest podczas rejestracji działalności gospodarczej.

Na podobnej zasadzie działa też NIP europejski. Ten z kolei nadawany jest działalnościom, które działają na terenie Unii Europejskiej. Numer Identyfikacji Podatkowej służy tym podmiotom do dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Numer NIP jest oczywiście niepowtarzalny i nadawany jest raz na cały okres prowadzenia działalności gospodarczej. Numer Identyfikacji Podatkowej składa się z 10 cyfr. Warto wiedzieć, że 3 pierwsze cyfry oznaczają kod Urzędu Skarbowego, który nadał ten NIP. Ostatnia cyfra to tak zwana cyfra kontrolna.

Kto może i powinien posiadać NIP

Jeszcze ponad 10 lat temu Numer Identyfikacji Podatkowej  posiadał każdy obywatel. Nawet ten, który nie prowadził działalności gospodarczej. Obecnie NIP w przypadku tych osób został zastąpiony numerem PESEL. NIP jest zaś dzisiaj zarezerwowany dla przedsiębiorców z własną działalnością. NIP musi więc każda działająca na terenie kraju firma.

Kiedy działalność automatyczna staje się działalnością gospodarczą? Kiedy przychód przekroczy w miesiącu kwotę 50 procent minimalnego wynagrodzenia. To oznacza konieczność wyrobienia numeru NIP i zarejestrowana firmy.

Kto więc dokładnie musi posługiwać się NIP-em?

• osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą,
• osoby prawne (stowarzyszenia, fundacje, organizacje, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością),
• jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej (spółki jawne, komandytowe, partnerskie, itp.) i są podatnikami w świetle ustaw podatkowych,
• podatnicy podatków od towarów i usług,
• inne podmioty niż osoby fizyczne, prawne czy jednostki organizacyjne. Takie, które według prawa są podatnikami,
• płatnicy podatków,
• płatnicy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,
• osoby, które wykonują działalność nieewidencjonowaną.

Jak uzyskać Numer Identyfikacji Podatkowej

Aby uzyskać NIP firmowy należy przede wszystkim złożyć wniosek o nadanie numeru NIP. Robi się to podczas zakładania działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy powinni robić to na wniosku CEIDG-1. Nadanie NIP-u firmowego trwa zazwyczaj nie więcej niż kilka dni.

Osoby, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie potrzebują NIP-u firmowego również mogą się o niego ubiegać. Należy złożyć wówczas wniosek o jego przyznanie we właściwym urzędzie skarbowym. Odpowiednim do miejsca zamieszkania i prowadzenia działalności. Osoba fizyczna musi wówczas uzupełnić formularz NIP-3.

Jak sprawdzić NIP

Wiemy już doskonale jak uzyskać numer NIP. Jednak czy wiemy, jak go sprawdzić? Najprościej jest zrobić to na stronie Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Tam można sprawdzić Numer Identyfikacji Podatkowej każdej dowolnej firmy, działającej na terenie kraju. Aby to zrobić potrzebujemy numer REGON, nazwę firmy, albo adres głównej siedziby. Wpisując w wyszukiwarkę właśnie takie informacje, znajdziemy NIP firmowy danej działalności gospodarczej.

Nie ma możliwości, wbrew wszelkim plotkom, aby znaleźć NIP firmowy po peselu. Nie możemy też sprawdzić numeru NIP osoby prywatnej, ponieważ takie osoby już go nie posiadają.

Jeśli potrzebujesz sprawdzić, czy twój Numer Identyfikacji Podatkowej jest poprawny, można wpisać 10 cyfr na portalu podatki.gov.pl. Wyszukiwarka wskaże, czy dany NIP rzeczywiście istnieje. To znacznie szybszy sposób niż stacjonarna wizyta w Urzędzie Skarbowym.

Gdzie trzeba podawać NIP

Oprócz dokumentów związanych z prowadzeniem działalności i zobowiązaniami podatkowymi, numer NIP należy podawać:

• organom administracji rządowej i samorządowej,
• organom Krajowej Administracji Skarbowej,
• przedstawicielom Najwyższej Izby Kontroli,
• różnego rodzaju bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowym,
• stronom czynności cywilnoprawnych,
• osobom płacącym podatki i inkasentom podatków oraz nieopodatkowanych należności budżetowych.